Η χαρά της φωτογραφικής δημιουργίας

Θέμα της καλλιτεχνικής φωτογραφίας είναι ο ίδιος ο φωτογράφος,

και περιεχόμενο ο ενθουσιασμός του για όλα όσα συμμετέχουν στο κάδρο του.

Το βασικότερο λάθος που κάνουν οι φωτογράφοι που ασχολούνται με την τέχνη τής φωτογραφίας (και όχι με τις επαγγελματικές εφαρμογές της) είναι ότι φωτογραφίζουν γεγονότα, ανθρώπους ή αντικείμενα που νομίζουν ότι παρουσιάζουν ένα κάποιο ενδιαφέρον.
 Πρέπει να πεισθούν πως οτιδήποτε ενδιαφέρον υπάρχει στην αποτύπωση τής ζωής είτε ήδη το γνωρίζουμε είτε η σημασία του μετράει πολύ περισσότερο μέσα στη ζωή παρά μέσα στη φωτογραφία. Στην πρώτη περίπτωση ο φωτογράφος κρούει ανοιχτές θύρες. Στη δεύτερη το έργο του ωχριά μπροστά στην ίδια τη ζωή. Το αποτέλεσμα είναι οι περισσότερες φωτογραφίες να προκαλούν από αδιαφορία έως ανία.

Ο φωτογράφος, αντίθετα, πρέπει να συνειδητοποιήσει και να πειστεί ότι ουσιαστικό αντικείμενο τής φωτογράφισης είναι ο ίδιος. Δηλαδή, όλα όσα βλέπει ο φακός του είναι προέκταση και προβολή τού ματιού του και ενδιαφέρουν στο μέτρο που εκείνος επενδύει φωτογραφικά, συναισθηματικά και υπαρξιακά σε αυτά. 
Ο φωτογράφος επιλέγει και οργανώνει στοιχεία τής ζωής αποδίδοντας ένα νέο και στην καλύτερη περίπτωση μοναδικό αποτέλεσμα. Η επιλογή και η οργάνωση τού υλικού στηρίζονται σε μια αποκλειστικά προσωπική στάση τού φωτογράφου απέναντι στη ζωή και στη φωτογραφία.

Αν τα παραπάνω γίνουν αποδεκτά από τον φωτογράφο, το επόμενο βήμα είναι να αντιληφθεί ότι όχι απλώς κάτι, αλλά οτιδήποτε βρίσκεται μπροστά στον φακό του και περιλαμβάνεται στο κάδρο του αποτελεί μέρος τής επιλογής του και στοιχείο τού υλικού του.
 Αφού η ματιά του είναι ενιαία και αδιαίρετη και προκαλεί τη γέννηση ενός νέου προσωπικού γεγονότος, όλες οι λεπτομέρειες που περικλείει το βλέμμα του είναι εξίσου συστατικές αυτής τής γέννησης.

Υπάρχει όμως και μία ακόμα προέκταση των παραπάνω σκέψεων. Το προσωπικό στοιχείο που διαμορφώνει τη σημασία τού καλλιτεχνικού έργου είναι, σχεδόν πάντα, αποτέλεσμα θετικών σκέψεων και συναισθημάτων. Η δημιουργία δηλαδή δεν μπορεί παρά να είναι προϊόν απροσδιόριστης αισιοδοξίας και γενικής χαράς.
 Όταν ο φωτογράφος σηκώνει τη μηχανή και πατάει το κουμπί, προβαίνει σε μια πανηγυρική πράξη κατάφασης, με την οποία υπογραμμίζει τον ενθουσιασμό του για όλα όσα (σημαντικά και ασήμαντα) βρίσκονται μπροστά στον φακό του. Ίσως, λοιπόν, να μην υπάρχει φωτογραφία, ή και, ακόμα πάρα πέρα, έργο τέχνης, όταν δεν υπάρχει ενθουσιώδης επιλογή και εξίσου ενθουσιώδης οργάνωση των στοιχείων που το αποτελούν. 

Η απλή καταγγελία κακώς κειμένων μέσω τής φωτογραφίας δεν είναι παρά ένα είδος εφαρμοσμένης προπαγανδιστικής φωτογραφίας, δηλαδή εντέλει, διαφημιστικής, άσχετα βέβαια από τις αγαθές ή πονηρές προθέσεις της.
 Η καλλιτεχνική φωτογραφία συνιστά αντίθετα θετική τοποθέτηση, έστω και όταν ξεκινάει από αρνητικές εικόνες. Το έργο τέχνης αποτελεί πάντα μια διέξοδο μπροστά σε ένα αρχικό αδιέξοδο.

Υπάρχει επομένως μια αλυσίδα στην παραγωγή τής καλλιτεχνικής φωτογραφίας που έχει ως εξής: Ενθουσιασμός τού φωτογράφου απέναντι σε κάτι που αντικρίζει. Επιλογή όχι μόνον τού κυρίως θέματος, αλλά και όλων των επιμέρους στοιχείων τού κάδρου μέσα από την προνομιακή αίσθηση ότι μόνον αυτός είναι σε θέση να αποδώσει κάτι που χωρίς αυτόν δεν θα υπήρχε και δεν θα έβγαινε ποτέ στο φως. 
Χαρά για την κατάφαση τής φωτογραφικής λήψης. Δημιουργική αγωνία και αμφιβολία για την πιθανότητα γέννησης ενός νέου φωτογραφικού γεγονότος. 
Νέα χαρά μπροστά στη διαπίστωση τής οριστικής κατάφασης που συνιστά το καλλιτεχνικό φωτογραφικό αποτέλεσμα.

Αν ο φωτογράφος που θέλει να κάνει δημιουργική φωτογραφία δεν ενθουσιάζεται με αυτά που αντικρίζει, δεν έχει λόγο να πατήσει το κουμπί. Αν δεν έχει θετική διάθεση, ακόμα και μπροστά στην ασχήμια ή τη δυστυχία, δεν έχει λόγο να τα αποτυπώσει. Ενδεχομένως θα έπρεπε να τα καταπολεμήσει ή να τα καταγγείλει. Όχι να τα φωτογραφίσει, ούτε να ενθουσιαστεί με αυτά. Και εντέλει, αν δεν νιώσει δικά του όσα επιλέγει να φωτογραφίσει, γιατί να τα μετατρέψει σε αντικείμενο επικοινωνίας και κοινής συγκίνησης;

Πλάτωνας Ριβέλλης